بررسی ترتیب سازه ای و گروه های نحوی درگویش ترکی گِرمی

پژوهش حاضر به بررسی زبان ترکی گِرمی در منطقۀ مغان استان اردبیل می­ پردازد. چنین بررسی ­ای از منظر رده ­شناختی  بر مبنای دیدگاه رده ­شناسان برجسته ­ای چون کامری (1989) و گرینبرگ (1974) صورت می­ گیرد. هدف از این مطالعه، توصیف و ثبت ویژگی­ های رده ­ای  آن در گروه ­های متفاوت نحوی است. نگارندگان معتقدند که با توجه به تنوّعات زبانی در مناطق مختلف ایران و سرعت نابودی بسیاری از زبان­ ها و گویش ­ها، مطالعه و بررسی گویش­ ها و زبان­ های متفاوت از ضروریات است. بنابراین، در پژوهش اخیر سعی شده تا با گردآوری داده­ ها و بررسی بسیاری از آن‌ها، نحوۀ قرار گرفتن سازه ­ها در جمله و گروه­ های نحوی مشخص و معرفی شود.  مرور شواهد و داده­ های زبان ترکی گرمی نشان می­ دهد که ترتیب سازه ­ها در آن «فاعل + مفعول + فعل» است. چنین آرایش واژگانی، صورت بی ­نشان گروه­ های نحوی این زبان است. بنابراین، قرار گرفتن فاعل و مفعول پیش از فعل و قرار گرفتن حرف­ اضافه و صفت پیش از اسم از ویژگی­ های بارز این زبان است. به عنوان یکی از گونه­ های زبان فعل پایانی، فرایندهای نحوی­ای مانند اسنادسازی، برجسته ­سازی و جابه ­جایی می ­توانند ترتیب واژه­ ها را در جمله تغییر دهند و آرایش سازه­ای دیگری (نشان­دار) ارائه دهند. در زبان ترکی گِرمی، فرایند تکرار گروه ­های نحوی، از نشانه ­های تأکید است.